Digoxine: Krachtige ondersteuning voor hartfalen en atriumfibrilleren
| Productdosering: 0.25mg | |||
|---|---|---|---|
| Verpakking (aantal) | per pill | Prijs | Kopen |
| 90 | €0.51 | €46.17 (0%) | 🛒 In winkelwagen |
| 120 | €0.47 | €61.56 €56.75 (8%) | 🛒 In winkelwagen |
| 180 | €0.44 | €92.35 €79.84 (14%) | 🛒 In winkelwagen |
| 270 | €0.42 | €138.52 €112.55 (19%) | 🛒 In winkelwagen |
| 360 | €0.41
Beste per pill | €184.69 €146.22 (21%) | 🛒 In winkelwagen |
Synoniemen | |||
Digoxine is een cardiotonicum uit de digitalisgroep, afgeleid van de vingerhoedskruidplant (Digitalis lanata). Als een van de oudste en meest bewezen medicijnen in de cardiologie, behoudt het zijn cruciale rol bij de behandeling van chronisch hartfalen met verminderde ejectiefractie en bij de frequentiecontrole bij atriumfibrilleren. Het werkingsmechanisme berust primair op remming van het Na+/K+-ATPase, wat leidt tot verhoogde intracellulaire calciumconcentraties en daardoor een positief inotroop effect. Tevens verhoogt het de vagale tonus, wat de atrioventriculaire geleiding vertraagt—een eigenschap die bijzonder waardevol is bij ritmestoornissen.
Kenmerken
- Werkzame stof: Digoxine
- Farmacologische groep: Cardiale glycosiden (ATC-code: C01AA05)
- Toedieningsvorm: Oraal (tabletten, oplossing) en intraveneus
- Biologische beschikbaarheid: 60-80% (oraal)
- Plasma-halfwaardetijd: 36-48 uur (normale nierfunctie)
- Therapeutisch venster: Smal (0,5-2,0 ng/mL)
- Eliminatie: Voornamelijk renale excretie van onveranderde stof
Voordelen
- Verbeterde ventriculaire ejectiefractie bij systolisch hartfalen door positief inotroop effect
- Effectieve ventrikelfrequentiecontrole bij permanent atriumfibrilleren via AV-knoopremming
- Vermindering van hospitalisaties voor hartfalenexacerbaties bij goed ingestelde patiënten
- Orale toedieningsmogelijkheid voor langdurig onderhoudsbehandeling
- Synergie met andere hartfalenmedicatie (ACE-remmers, bètablokkers, diuretica)
- Kosten-effectieve behandeloptie vergeleken met nieuwere alternatieven
Gebruik
Digoxine wordt primair ingezet bij volwassen patiënten met chronisch hartfalen met verminderde ejectiefractie (HFrEF) die onvoldoende reageren op ACE-remmers, bètablokkers en diuretica. Daarnaast is het geïndiceerd voor frequentiecontrole bij permanent atriumfibrilleren, vooral wanneer bètablokkers of calciumantagonisten gecontra-indiceerd zijn of onvoldoende effectief blijken. Off-label wordt het soms gebruikt bij foetale tachycardieën tijdens de zwangerschap. Het is niet eerste keus bij acuut gedecompenseerd hartfalen vanwege het langzame begin van werking en smalle therapeutische breedte.
Dosering en toediening
De initiële dosering wordt strikt op maat bepaald op basis van leeftijd, gewicht, nierfunctie (geschatte GFR) en gelijktijdige medicatie. Voor volwassenen met normale nierfunctie (GFR >50 mL/min): startdosis 0,125-0,25 mg per dag. Bij ouderen (>70 jaar) of nierfunctiestoornis (GFR 10-50 mL/min): 0,0625-0,125 mg per dag. Bij ernstige nierinsufficiëntie (GFR <10 mL/min): 0,0625 mg om de dag of minder. Digoxine-niveaus moeten worden gemeten na 5-7 dagen (trough niveau, vóór volgende dosis). Onderhoudsdosering wordt aangepast om streefniveaus van 0,5-1,0 ng/mL te bereiken bij hartfalen, of 0,8-2,0 ng/mL bij atriumfibrilleren. Tabletten innemen op consistent tijdstip, bij voorkeur ’s ochtends.
Voorzorgsmaatregelen
Therapeutische drug monitoring (TDM) is essentiel vanwege smalle therapeutische breedte. Controleer serumkalium, magnesium en calcium regelmatig omdat hypokaliëmie, hypomagnesiëmie en hypercalciëmie intoxicatie riskeren. Extra waakzaamheid bij nierfunctieveranderingen, dehydratie of gewichtsverlies. ECG-monitoring aanbevolen bij doseringsaanpassingen. Wees alert op vroege intoxicatietekenen: misselijkheid, braken, visuele stoornissen (xanthopsie), vermoeidheid. Vermijd abrupt stoppen wegens rebound-tachycardie. Zwangerschap: alleen gebruiken als strikt noodzakelijk (FDA-categorie C). Borstvoeding: digoxine gaat over in moedermelk maar wordt als compatibel beschouwd.
Contra-indicaties
Absolute contra-indicaties omvatten ventriculaire tachycardie of fibrillatie, hypertrofische obstructieve cardiomyopathie (HOCM), Wolff-Parkinson-White-syndroom met atriumfibrilleren (risico op versnelde geleiding), tweede- of derdegraads AV-blok zonder pacemaker, en bekende overgevoeligheid. Relatieve contra-indicaties zijn sinusnodeziekte (sick sinus syndrome), acuut myocardinfarct, nierfalen zonder dosisaanpassing, elektrolytstoornissen (hypokaliëmie, hypomagnesiëmie) en gelijktijdig gebruik van bepaalde anti-aritmica.
Mogelijke bijwerkingen
Extracardiaal: Gastro-intestinaal (anorexie, misselijkheid, braken, diarree), neurologisch (vermoeidheid, slapte, hoofdpijn, duizeligheid, visuele stoornissen zoals gekleurd zicht of halo’s), zelden gynaecomastie. Cardiaal: Bij therapeutische niveaus: PR-verlenging, ST-depressie (scoopvorm). Bij intoxicatie: ventriculaire extrasystolen, bigeminie, atriale tachycardie met AV-blok, ventriculaire tachycardie, sinusknoopdepressie, AV-blok. Ernstige intoxicatie kan leiden tot levensbedreigende ventrikelritmestoornissen.
Interacties met andere geneesmiddelen
Farmacokinetische interacties: Verhoogde digoxinespiegels door P-glycoproteïne-remmers (amiodaron, chinidine, verapamil, cyclosporine, macroliden, itraconazol). Verlaagde spiegels door P-glycoproteïne-induceerders (rifampicine, sint-janskruid). Diuretica (thiaziden, lisdiuretica) veroorzaken hypokaliëmie/hypomagnesiëmie waardoor intoxicatierisico toeneemt. Farmacodynamische interacties: Additieve bradycardie met bètablokkers, calciumantagonisten. Verhoogd aritmogen risico met klasse IA/III anti-aritmica. Sympathicomimetica kunnen digoxine-geïnduceerde tachycardie verergeren.
Vergeten dosis
Indien een dosis wordt vergeten, neem deze dan in zodra dit wordt opgemerkt, tenzij het bijna tijd is voor de volgende dosis. Nooit een dubbele dosis innomen om de vergeten dosis goed te maken. Bij frequente vergetelheid overweeg dan doseerhulpmiddelen of farmaceutische begeleiding. Rapporteer vergeten doses aan de behandelend arts bij volgende controle, aangezien dit van invloed kan zijn op de stabiliteit van de hartfunctie.
Overdosering
Acute intoxicatie manifesteert zich met nausea, braken, hyperkaliëmie, en levensbedreigende ritmestoornissen (ventriculaire tachycardie, fibrillatie, ernstige bradycardie). Behandeling: Stoppen digoxine, opname IC voor monitoring. Correctie elektrolyten (kalium, magnesium). Bij levensbedreigende aritmieën: digoxine-specifieke Fab-antilichamen (DigiFab) zijn antidotum van keuze. Voor tijdelijke pacing bij ernstige bradycardie. Geactiveerde kool kan effectief zijn bij recente inname. Vermijd isoprenaline en calcium bij de reanimatie wegens verhoogd aritmogen risico.
Opslag
Bewaren bij kamertemperatuur (15-30°C), in de originele verpakking, beschermd tegen licht en vocht. Buiten bereik van kinderen houden. Niet gebruiken na de vervaldatum op de verpakking. Gooi ongebruikte medicatie niet weg via afvalwater of huishoudelijk afval, maar lever in bij de apotheek.
Disclaimer
Deze informatie dient als educatieve richtlijn en vervangt niet het professionele advies van een arts of apotheker. Dosering en toepassing moeten altijd worden bepaald door een gekwalificeerde zorgverlener op basis van individuele patiëntkenmerken en actuele richtlijnen. De behandelend arts dient alle contra-indicaties, interacties en mogelijke bijwerkingen af te wegen alvorens digoxine voor te schrijven. Patiënten dienen nooit zelf hun dosering aan te passen zonder medisch overleg.
Beoordelingen
Digoxine geniet al decennia lang het vertrouwen van cardiologen wereldwijd. Klinische ervaring bevestigt de effectiviteit bij frequentieregulatie bij atriumfibrilleren en als add-on therapie bij hartfalen. Critici wijzen op het smalle therapeutische venster en intoxicatierisico, wat strikte monitoring vereist. Desalniettemin blijft het een waardevol instrument in het arsenaal, vooral bij oudere patiënten of bij beperkte behandelopties. Recente studies benadrukken dat bij zorgvuldige dosering en monitoring, de voordelen vaak opwegen tegen de risico’s.