Hydrochlorothiazide: Effectieve Regulatie van Bloeddruk en Vocht
Hydrochlorothiazide is een veelgebruikt thiazidediureticum dat wereldwijd wordt voorgeschreven voor de behandeling van hypertensie en oedeem. Het behoort tot de eerste keuzes binnen diuretica vanwege zijn bewezen werkzaamheid, gunstige bijwerkingenprofiel en kosteneffectiviteit. Het middel werkt primair door remming van de natrium-chloride cotransporter in het distale convolute tubulus van de nier, wat leidt tot verhoogde uitscheiding van natrium en water. Hierdoor vermindert het plasmavolume en perifere vaatweerstand, wat resulteert in een verlaging van de bloeddruk.
Features
- Werkzame stof: Hydrochlorothiazide
- Farmacologische groep: Thiazidediureticum
- Toedieningsvorm: Oraal (tabletten)
- Sterktes: 12,5 mg, 25 mg
- Biologische beschikbaarheid: ~50-70%
- Halfwaardetijd: 6-15 uur
- Uitscheiding: Voornamelijk renale excretie
Benefits
- Verlaagt effectief de systolische en diastolische bloeddruk
- Vermindert vochtretentie bij hartfalen en levercirrose
- Verlaagt het risico op cardiovasculaire events bij hypertensie
- Eenvoudige eenmaal daagse dosering voor optimale therapietrouw
- Goed combineerbaar met andere antihypertensiva
- Kosteneffectieve eerstelijnsbehandeling
Common use
Hydrochlorothiazide wordt primair ingezet bij essentiële hypertensie, al dan niet in combinatie met andere antihypertensiva. Daarnaast vindt het toepassing bij de behandeling van oedeem ten gevolge van hartfalen, levercirrose, nierfunctiestoornissen en bepaalde vormen van nefrotisch syndroom. Off-label wordt het soms gebruikt bij renale hypercalciurie en diabetes insipidus.
Dosage and direction
De startdosis voor hypertensie bedraagt doorgaans 12,5-25 mg eenmaal daags ’s ochtends. Afhankelijk van de bloeddrukrespons kan worden getitreerd tot maximaal 50 mg per dag. Bij oedeem kunnen hogere doseringen worden overwogen, onder strikte monitoring van electrolyten. Innemen met water, bij voorkeur voor 10:00 uur om nocturie te voorkomen. Dosisaanpassing vereist bij renale insufficiëntie (eGFR <30 ml/min).
Precautions
Monitor regelmatig serumkalium, natrium, creatinine en urinezuur. Wees alert op symptomen van hypokaliëmie (spierzwakte, krampen) en hyponatriëmie. Voorzichtigheid geboden bij patiënten met gereduceerde nierfunctie, leverziekte, jicht of diabetes. Vermijd abrupte upright positionering wegens orthostatische hypotensie risico. Zwangerschapscategorie B: alleen gebruiken indien strikt noodzakelijk.
Contraindications
Anurie, overgevoeligheid voor sulfonamidederivaten of thiaziden, refractaire hypokaliëmie, ernstige leverinsufficiëntie en addisonziekte. Gecontra-indiceerd bij patiënten met anafylactische reacties op sulfonamiden in de anamnese.
Possible side effect
- Hypokaliëmie (meest frequent)
- Hyponatriëmie
- Hyperurikemie (jicht)
- Hyperglycemie
- Orthostatische hypotensie
- Duizeligheid
- Fotosenstiviteit
- Maag-darmklachten
- Impotentie
- Pancreatitis (zeldzaam)
Drug interaction
- Versterkt effect van andere antihypertensiva
- Lithium: verhoogde lithiumspiegels
- Digoxine: verhoogd intoxicatierisico bij hypokaliëmie
- NSAID’s: verminderd antihypertensief effect
- Corticosteroïden: versterkt kaliumverlies
- Cholestyramine: verminderde absorptie
- Antidiabetica: mogelijk verminderde effectiviteit
Missed dose
Indien een dosis wordt vergeten, zo snel mogelijk innemen tenzij het bijna tijd is voor de volgende dosis. Nooit een dubbele dosis nemen om de vergeten dosis goed te maken. Consistente inname bevordert stabiele bloeddrukcontrole.
Overdose
Symptomen omvatten ernstige dehydratie, electrolytstoornissen (met name hypokaliëmie en hyponatriëmie), hypotensie en shock. Behandeling is ondersteunend: electrolytcorrectie, vochttoediening en hemodialyse indien nodig. Geen specifiek antidotum beschikbaar.
Storage
Bewaren bij kamertemperatuur (15-30°C), in de originele verpakking, beschermd tegen licht en vocht. Buiten bereik van kinderen houden. Niet gebruiken na de vervaldatum.
Disclaimer
Deze informatie dient als educatieve richtlijn en vervangt niet het professionele advies van een arts. Dosering en toepassing moeten altijd worden bepaald door een gekwalificeerde zorgverlener op basis van individuele patiëntkenmerken en actuele richtlijnen.
Reviews
Hydrochlorothiazide geniet brede acceptatie in de medische gemeenschap vanwege zijn consistente effectiviteit en veiligheidsprofiel. Systematische reviews en meta-analyses bevestigen de significante bloeddrukverlagende werking en cardiovasculaire bescherming. Patiënten waarderen de eenvoudige dosering, hoewel electrolytmonitoring essentieel blijft. Het middel behoort tot de meest bestudeerde diuretica met een uitgebreide evidence-base van meer dan 50 jaar klinische ervaring.